U BiH je u prvom tromjesečju ove godine pokrenuto 60 stečajnih postupaka, što je za osam više u odnosu na isti period prošle godine, pokazuju podaci agencije LRC, koja posjeduje informacije o računima svih pravnih lica na teritoriji BiH, pišu današnje Nezavisne novine.
U isto vrijeme, zaključen je 31 stečajni postupak, što je za 19 manje u odnosu na uporedni period, dok je u prva tri mjeseca ove godine odbijeno 45 stečajnih postupaka. Podaci ove agencije pokazuju i da je najviše stečajeva na početku ove godine otvoreno u oblastima gradnje stambenih i nestambenih zgrada, posredovanja u trgovini raznovrsnim proizvodima, te u trgovini drvetom, građevinskim materijalom i sanitarnom opremom. Sa druge strane, najviše stečajnih postupaka zaključeno je u sektorima proizvodnje metalnih konstrukcija i njihovih dijelova, trgovina na veliko metalnom robom, instalacionim materijalom, uređajima i opremom za vodovod i grijanje, te u pomoćnim uslugama u šumarstvu.
“Po broju otvorenih, ali i zaključenih stečajnih postupaka ‘lider’ je Sarajevo, što je i razumljivo, s obzirom na to da tamo egzistira najveći broj privrednih subjekata. Dalje slijede Tuzla, Banjaluka, Bijeljina, Gračanica i Trebinje, a po broju zaključenih stečajeva na listi su redom Gračanica, Tuzla, Zenica i Gradačac”, naveli su iz agencije LRC.
Sa druge strane, iz ove agencije ističu da je u prvom kvartalu ove godine u BiH otvoreno 213 likvidacionih postupaka, što je za četiri više u odnosu na isti period prošle godine. U istom periodu zaključene su 124 likvidacije, što je mnogo manje od 408 zaključenih likvidacionih postupaka u prva tri mjeseca prošle godine, kada je samo u januaru zaključeno 307 likvidacija. Inače, devet likvidacija je u tom periodu obustavljeno.
Kao i u slučaju stečaja, po broju likvidacija vodi Sarajevo. Nakon njega, najviše likvidacionih postupaka otvoreno je u Tuzli, Banjaluci, Mostaru, Zenici, Visokom, Tešnju, Trebinju, Živinicama i Bihaću, dok po broju zaključenih likvidacionih postupaka slijede Tuzla, Mostar, Zenica i Široki Brijeg.
Gledano prema privrednim granama, likvidacioni postupci su najčešće otvarani u djelatnosti restorana i ostalih objekata za pripremu i usluživanje hrane, putničkom prevozu robe i nespecijalizovanoj trgovini na veliko, dok ih je najviše zaključeno u gradnji stambenih i nestambenih zgrada, te nespecijalizovanoj trgovini na veliko i trgovini na malo odjećom u specijalizovanim prodavnicama.
Iz ove agencije za Nezavisne novine pojašnjavaju da je stečaj zakonski definisan kao postupak kojem je svrha spasavanje firme i zbog toga se nastoji sačuvati imovina, a prije svega oprema za rad, dok u likvidaciji sve što neka firma posjeduje ide “na doboš” radi namirenja dugovanja. Nažalost, ističu da zbog neinformisanosti i predrasuda domaći preduzetnici na sve moguće načine pokušavaju izbjeći stečaj kao oblik ozdravljenja firme. Na taj način, umjesto ozdravljenja, započinju agoniju koja, gotovo po pravilu, završava likvidacijom i gašenjem preduzeća. A stečaj i likvidacija, kažu, nisu isti postupci, kako ni formalno, tako ni prema pravilima po kojima se sprovode.
“Likvidacioni postupak se sprovodi nad pravnim licem i služi potpunom namirenju svih povjerilaca unovčavanjem imovine, ovdje nije pretpostavka insolventnost privrednog subjekta kao što je slučaj sa stečajem”, rekla je Sabina Mašović, direktor Pravne službe LRC-a.
Mehmed Vranac, stečajni upravnik, rekao je da je neophodno razbiti tabu, koji vlada među velikim brojem privrednika o tome šta je stečaj, a to se najlakše može postići tako što će se poduzetnici i menadžeri podrobno upoznati sa Zakonom o stečajnom postupku.
“Poslovni ljudi moraju shvatiti da stečajni postupak znači stvarnu dijagnozu problema firme i odgovor na pitanje da li firma sa svojom trenutnom koncepcijom može nastaviti na tržištu djelovati i dalje ili tako više ne ide, jer je potrebna korjenita revizija kako organizacije, tako i djelovanja firme”, rekao je Vranac i dodao da to treba shvatiti kao pomoć rukovodstvu firme, a ne kao sankciju radi neuspješnog poslovanja.
Izudin Kešetović, profesor Ekonomskog fakulteta u Tuzli, rekao je za Nezavisne novine da je generalno gledano, nelikvidnost najveći problem privrede u BiH, posebno realnog sektora, koji generiše opšte stanje. On je istakao da bi nadležni, ukoliko to žele, mogli promijeniti to stanje kroz oživljavanje poslovnih aktivnosti i podsticanje restrukturiranja, a uz aktivnu poslovnu politiku. Brojke: 213 likvidacionih postupaka otvoreno u prvom kvartalu 60 stečajeva pokrenuto u prva tri mjeseca ove godine 31 stečajni postupak zaključen u periodu januar – mart 9 likvidacija obustavljeno.
