Najveće neto primanje po osnovu radnog odnosa tokom devet mjeseci ove godine isplaćeno je u Banjaluci, gdje je radnik u djelatnosti izgradnje hidrograđevinskih objekata za samo jedan mjesec zaradio skoro milion maraka.
Naime, prema podacima Poreske uprave Republike Srpske, najveći iznos ličnog primanja je 983.026 KM, a u taj iznos su, osim plate, uračunati i regres, topli obrok, prekovremeni rad, bonus, naknade i dodaci na uslove rada.
Kada se u obzir uzme podatak da je u septembru prosječna plata u Srpskoj iznosila 1.277 KM, ovom radniku isplaćeno je takvih 769 plata.
– Drugo pojedinačno neto primanja po visini po osnovu radnog odnosa u iznosu od 251.769 KM ostvario je radnik u djelatnosti ostalog novčanog poslovanja, odnosno posredovanja – naveli su u Poreskoj upravi za “Nezavisne novine“.
Za mjesec dana rada platu vrijednosti 107.462 KM primio je radnik u djelatnosti trgovine na veliko duvanskim proizvodima čije se sjedište poslodavca nalazi u Istočnoj Ilidži.
Među pet najvećih plata ove godine našle su se i plate od 98.078 KM i 96.499 KM isplaćene u Banjaluci u oblasti djelatnosti bolnica, odnosno ostalog novčanog poslovanja – posredovanja.
Predrag Mlinarević, profesor na Ekonomskom fakultetu u Palama, ističe da su navedene plate najvjerovatnije menadžerske plate i da nisu reprezentativne.
– Veoma je važno da se tu vidi, od tih viših zarada koje imamo, koji je procenat onih koji te zarade primaju. Zarade na nivou incidenta koje su zanimljive sa stanovišta iznosa zbog toga što “bodu oči” nisu nikada plod ekonomije niti su odraz toga šta jedna ekonomija može da ponudi, već su više sporadična pojava iza koje mogu da stoje razne stvari – rekao je Mlinarević za “Nezavisne novine”.
Mlinarević ističe da je potrebno dovesti investicije koje imaju viši tehnološki nivo, odnosno viši nivo dodate vrijednosti i koje bi tako mogle da isplate veće zarade, a da to ne bude nauštrb profita tih kompanija.
– Mi smo se, nažalost, pretvorili u ekonomiju koja se bavi uvozom i gdje je taj segment najplaćeniji. Drugim riječima, svi oni koji posreduju uvoz određenih vrsta proizvoda na naše tržište ostvaruju tu zaradu bez toga da mi imamo domaću proizvodnu osnovu, gdje bi se iz proizvodnje i u proizvodnji isplaćivale te više zarade – objašnjava on.
Mlinarević dodaje da su ove zarade zanimljive kao neka vrsta statističkog rariteta.
– Oni koji učestvuju u raspodjeli kao što su finansije posredovanja, a ne u stvaranju dohotka, oni imaju najveće zarade, dok oni koji stvaraju dohodak imaju najmanju zaradu. U takvim okolnostima imamo neku vrstu paradoksa u našoj ekonomiji, ali nije neobjašnjivo – ističe Mlinarević objašnjavajući da pripadamo ekonomiji zasnovanoj na potrošnji i uvozu, odnosno prisutan je potrošačko-uvozni model rasta koji treba transformisati u proizvođački i izvozno orijentisan model rasta sa djelatnostima koje imaju veći nivo dodate vrijednosti.
