Sama riječ “inteligencija“, nešto je što nas prvo asocira na testiranje nivoa IQ-a. Inteligencija je mentalna karakteristika koja se sastoji od sposobnosti za učenje iz iskustva. To je nešto sa čime ste rođeni, što može biti mjerljivo i ne može biti promenljivo.
Ipak, počev od psihologa Hauvard Gardnera, koji je u modernu psihologiju uveo koncept “Teorija višestruke inteligencije”, sve više njegovih kolega slaže se sa stavom da treba prevazići tradicionalna shvatanja da postoji samo jedna inteligencija i jedan nivo IQ-a, te da je ovaj način razmišljanja previše ograničavajući.
Ovu teoriju je Gardner prvi put izložio u svojoj knjizi “Formati uma: Teorija višestruke inteligencije”, gdje je ukazao na to da svi ljudi imaju različite vrste inteligencija. Ne postoji jedna, opšta.
Američki psiholog ih je izdvojio osam i predložio je devetu kao moguću, a inteligenciju definiše kao sposobnost za rješavanje problema i stvaranje proizvoda koji se cijene u jednom ili više kulturnih okvira.
-
Vizualno-prostorna inteligencija
Ovde je jasno da je naglašena moć vizualizacije i pojedinci koji je imaju se ističu u proučavanju mapa, grafikona, video snimaka i fotografija. Uživaju u čitanju, pisanju, slikanju, crtanju, sklapanju puzli i sličnim zadacima. Vole da posmatraju svijet oko sebe, pronalaze zanimljivosti u njemu i obično posjeduju izraženu maštu. Idealna zanimanja za njih su: arhitekta, umjetnik i koreograf.
-
Verbalno-lingvistička inteligencija
Ljudi koji posjeduju ovu vrstu inteligencije su dobri u korišćenju i artikulaciji riječi, pisanju, usmenom izražavanju i krasi ih dobra memorija. Vole da pišu priče, čitaju, vode debate, koriste humor, detaljno objašnjavaju stvari… Sve ove vrline su glavna snaga, prije svega, novinara, pisaca, advokata, učitelja i profesora.
-
Logičkog-matematička inteligencija
Odlične vještine rešavanja problema i kompleksnih računica, uživanje u razmišljanju o apstraktnim idejama i proučavanju naučnih eksperimenata. Ovim odlikama se ponose naučnici, matematičari, programeri, inžinjeri, računovođe, ekonomisti i ljekari. Omiljena zabava su im zagonetke, rebusi i mozgalice. Umjesto rečima, oni razmišljaju brojevima.
-
Tjelesno-kinestetička inteligencija
Ova vrsta je izražena kod osoba koje se skladno kreću, osjećaju se prijatno u svom tijelu i koriste ga kako bi se izrazili na različite načine. Najčešće je posjeduju plesači, atletičari i glumci, kao i oni koji vole da rade rukama i bave se aktivnostima poput modelarstva, konstruisanja i popravljanja. Imaju odličnu fizičku koordinaciju i skloni su pamćenju stvari prilikom rada.
-
Muzička inteligencija
Jasno je da je posjeduju muzičari, pjevači, kompozitori, nastavnici muzičkog i svi oni koji dobro osećaju ritam i zvuk. Uživaju u pjevanju i sviranju, lako prepoznaju tonove i muzičke obrasce, lako pamte pjesme i melodije, imaju izražen nivo shvatanja muzičkih struktura, ritmova i nota.
-
Interpersonalna inteligenecija
Odlike vezane za ovu vrstu su: dobro razumijevanje drugih i interakcija sa njima, procjena emocija, motiva, želja i namjera ljudi iz okoline. Pojedinci kod kojih je naglašen ovaj tip intelekta su uglavnom psiholozi, filozofi, savjetnici i političari. Imaju odlične komunikativne i neverbalne vještine, posmatraju situacije iz različitih uglova, kreiraju pozitivne odnose sa ljudima i dobri su u rješavanju grupnih konflikata.
-
Intrapersonalna inteligencija
Osobe koje su intrapersonalno inteligentne su uglavnom svjesne sebe, svojih vrlina i mana – povezane su sa introspekcijom i autorefleksijom. Često znaju biti povučeni i provoditi vrijeme u samoći, kada analiziraju sebe, okolinu, teorije i ideje. To su, prije svega, filozofi, pisci, teoretičari i naučnici.
-
Naturalistički inteligencija
Ova vrsta je najnoviji dodatak Gardnerovoj teoriji i dočekana je sa više otpora nego prethodnih sedam. Prema Gardneru, pojedinci koji se ovde ističu su više u skladu sa prirodom od ostalih i često su zainteresovani za očuvanje i istraživanje okoline i učenje o drugim vrstama. Veoma su svjesni suptilnih promjena u svom okruženju. Vole da borave u prirodi, da je posmatraju, analiziraju biljke, životinje, minerale, a najčešće su to biolozi, ekolozi, baštovani, farmeri, kuhari, poljoprivrednici.
-
Egzistencijalna inteligencija
Deveta i prema samom Gardneru moguća, ali ne i zagarantovana vrsta inteligencije. Posjeduju je osobe koje vole da razmišljaju o filozofskim pitanjima, o smislu života i postojanja i uopšte o svemu što čini život. To su često oni iz filozofskih i vjerskih krugova.
(Kurir)
